Το ανίκητο ελληνικό όπλο | δημοκρατία

Το κομβικό απόσπασμα της Καινής Διαθήκης που έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητο και ήκιστα σχολιασμένο

«Ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ὄχλου γογγύζοντος περὶ αὐτοῦ ταῦτα, καὶ ἀπέστειλαν ὑπηρέτας οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα πιάσωσιν αὐτόν. Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· ἔτι μικρὸν χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντά με. Ζητήσετέ με καὶ οὐχ εὑρήσετε· καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. Εἶπον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι πρὸς ἑαυτούς· ποῦ οὗτος μέλλει πορεύεσθαι, ὅτι ἡμεῖς οὐχ εὑρήσομεν αὐτόν; μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας; Τίς ἐστιν οὗτος ὁ λόγος ὃν εἶπε, ζητήσετέ με καὶ οὐχ εὑρήσετε, καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν;»

«Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας», υπό Παν. Ν. Τρεμπέλα, Το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, κεφ. ζ' 32-36, εκδόσεις της αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», σελ. 404

Σε ελεύθερη απόδοση το εισαγωγικό κείμενο έχει ως εξής: «Ακουσαν οι Φαρισαίοι τον όχλο να κρυφομιλάει για Εκείνον και έστειλαν υπηρέτες οι Φαρισαίοι και οι αρχιερείς για να Τον συλλάβουν. Είπε λοιπόν ο Ιησούς: "Για λίγο ακόμη θα βρίσκομαι μαζί σας. Θα πάω σ' Εκείνον που με έστειλε εδώ. Θα με ζητάτε και δεν θα με βρίσκετε. Κι όπου θα βρίσκομαι εγώ δεν θα μπορείτε εσείς να έλθετε". Και είπαν οι Ιουδαίοι ο ένας στον άλλον: "Πού πρόκειται να πάει εκείνος κι εμείς δεν θα μπορούμε να τον βρούμε; Μήπως θα πάει να διδάξει τους Ελληνες; Τι είναι τούτος ο λόγος που είπε ότι θα με ζητάτε και δεν θα με βρίσκετε κι όπου βρίσκομαι εγώ δεν θα έχετε τη δυνατότητα να έλθετε;"».

Σε αυτό το κομβικό απόσπασμα, που έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητο και ήκιστα σχολιασμένο από τους... παντός καιρού «αναλυτές», το ιουδαϊκό ιερατικό κατεστημένο της εποχής του Χριστού αναγνωρίζει, έστω δίχως να το επιδιώκει, ότι ο ελληνικός κόσμος (των ιδεών, της φιλοσοφίας και της θέασης της απόλυτης, ανόθευτης Αληθείας) εγκαταβιοί σε κορυφές προσβάσιμες μόνο στον Υιό του Θεού, στον Χριστό. Αφού ο Χριστός είπε ότι θα επέστρεφε σε Εκείνον που Τον έστειλε, οι Φαρισαίοι και οι αρχιερείς κατάλαβαν ότι μάλλον Ελληνας έστειλε τον Ιησού στον τόπο τους και σε εκείνον θα επέστρεφε ο άνθρωπος που τόσο τους προβλημάτισε. Οταν υποπτεύθηκαν ότι δεν θα μπορούν να φτάσουν στον τόπο του Χριστού, υπέθεσαν ότι αυτό το «κάπου» είναι η ουρανία Ελλάς, της Δικαιοσύνης ο ήλιος ο νοητός.

Ο οξύς και γυμνασμένος νους τους, που αντέχει τη δοκιμασία στους σκληρούς αιώνες, καθώς και η συλλογική εμπειρία τους δεν υπέδειξαν ως τόπο επιστροφής του Ιησού την Αίγυπτο, τη Βαβυλώνα ή τη Ρώμη, αλλά κάποιο στίγμα στον ελληνικό χάρτη.

Φαρισαίοι

Αυτό δεν το εικάζουν αβάσιμα. Οι εκπρόσωποι του διαχρονικού «κατεστημένου», παρά τις πεπερασμένες δυνατότητές τους στη φιλοσοφική ενατένιση του κτιστού και του άκτιστου κόσμου, μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι υπάρχει τεράστιο, ανυπολόγιστο δυναμικό σ' Εκείνον, στον Ιησού. Αναγνώρισαν τμήμα της ισχύος του επειδή έχει ήδη κατορθώσει να πολλαπλασιάσει τους άρτους και τους ιχθύς και έχει ταΐσει χιλιάδες ακροατές των διδαχών Του (κεφ. ΣΤ΄ 11-12). Επίσης, είχαν ενημερωθεί ότι βάδισε επί των υδάτων (κεφ. ΣΤ΄ 18-21).

Γι' αυτούς τους λόγους οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι θα έπαυαν να έχουν πρόσβαση στον Ιησού, αν επέλεγε να διδάξει τους Ελληνες πηγαίνοντας στους τόπους τους.

Ωστόσο, αν αυτό το χωρίο εξεταστεί διεξοδικότερα σε πραγματολογικό και ιστορικό επίπεδο, θα προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα για την αίγλη και τη μεταμορφωτική επιρροή που ασκούσε και ασκεί ο ελληνικός πολιτισμός. Οι Φαρισαίοι και οι αρχιερείς δεν είχαν πρόβλημα μετακίνησης σε ελληνική αποικία ή μητροπολιτικό άστυ της πατρίδας μας. Το οικονομικό επίπεδό τους ήταν αρκετά υψηλό ώστε να τους επιτρέπει να ταξιδεύουν σε οποιαδήποτε γωνιά του τότε γνωστού κόσμου. Απλούστατα, δεν ήθελαν να συγχρωτιστούν με Ελληνες διότι φοβούνταν μη τυχόν και αλλοιώσουν τις περί κόσμου και θείου πεποιθήσεις τους. Προτιμούσαν να βρίσκονται υπό την κυριαρχία των σιδηρόφρακτων λεγεώνων και την απειλή των λογχών του Ρωμαίου αυτοκράτορα, παρά να εκτεθούν στο φως της φιλοσοφίας και να αυτολησμονηθούν ζώντας σύμφωνα με τον ελληνικό τρόπο. Ο διάλογος, το θέατρο, το γυμναστήριο, οι επιστήμες, η αρχιτεκτονική και ο τρόπος αποδοχής, σεβασμού και λατρείας του θείου που εισήγαγε στον κόσμο το έθνος των Ελλήνων ήταν και είναι όπλο ανίκητο και ο φόβος των Φαρισαίων μη τυχόν και ηττηθούν απ' όλα τούτα εύλογος.

Παναγιώτης Λιάκος