"Πίστευε και μη ερεύνα". Είναι Χριστιανικό δόγμα; Σε τι αναφέρεται στην πραγματικότητα η φράση;

«Η φράση αυτή, πράγματι είναι ένα μυστήριο. Και ο λόγος είναι ο εξής: Αυτοί που τη λένε, αν είναι Χριστιανοί, είναι άνθρωποι είτε αγράμματοι, είτε άσχετοι με τη Χριστιανική πίστη. Αν πάλι τη λέει μη Χριστιανός, (άπιστος ή Προτεστάντης), την αποδίδει στους Χριστιανούς ως μομφή σκοταδισμού. Θέλει να λέει δηλαδή, ότι οι Χριστιανοί πιστεύουν τυφλά σε όσα τους λένε, χωρίς έρευνα, και ότι αυτός είναι ο τρόπος τους. Όμως κανένας από αυτούς δεν ξέρει να μας πει, από πού προκύπτει αυτή η φράση, και αν πράγματι ποτέ οι Χριστιανοί πίστευαν σε κάτι τέτοιο!

Από την άλλη μεριά, όταν ακούμε αυτή τη φράση από Χριστιανούς που γνωρίζουν την πίστη τους, τη λένε μόνο για να μεμφθούν άλλους, ή για να αρνηθούν ότι αυτό είναι ένα Χριστιανικό δόγμα.

Είναι λοιπόν μια φράση τύπου: «ράδιο αρβύλα» που λένε και οι φαντάροι. Τη λένε πολλοί, όμως όλοι τους έχουν μεσάνυχτα για την προέλευσή της, και για την αξιοπιστία της!

Τι συμβαίνει λοιπόν; Πώς είναι δυνατόν, να είναι μια φράση Χριστιανική, αλλά οι Χριστιανοί που γνωρίζουν την πίστη τους, να την αρνούνται; Πώς είναι τότε δυνατόν, αυτοί που τη λένε, να τη θεωρούν πίστη των Χριστιανών όταν οι Χριστιανοί δεν την αναγνωρίζουν; Και πώς αυτοί που την αποδίδουν στους Χριστιανούς, δεν ξέρουν να μας πουν από πού προκύπτει; Είναι ή δεν είναι η φράση αυτή Χριστιανικό δόγμα; Γιατί κανείς δεν γνωρίζει να μας διαφωτίσει επαρκώς για την προέλευση και τη σημασία της; (…)».

Για να δούμε λοιπόν, τι λένε επ’ αυτού, δηλαδή περί πίστεως και έρευνας της αληθείας, οι παππούδες μας, αρχαίοι και χριστιανοί…

            – «Η καρδία είχε νικήσει και παρ’ αυτώ τας τυχόν αμφιβολίας του πνεύματος του, εν δε τω ‘’Τιμαίω’’ (40, d) αναγνωρίζει την παραδεδομένην ομηρικήν και ησιόδειον γένεσιν και σειράν αυτών «καίπερ άνευ τε εικότων και αναγκαίων αποδείξεων’λεγομένων», (δηλαδή:»πίστευε άνευ προϋποθέσεων και αποδείξεων»! (Καλιτσουνάκις Ιωάννης, «Πλάτων», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, εκδ. Πυρσός, Αθήνα 1927-1934, τόμ. 20, σελ. 312α).

            – «Πλην γε δη ότι ουκ ακριβή εξεταστήν χρη είναι των υπέρ του θείου εκ παλαιού μεμυθευμένων. Τα γαρ τοι κατά το εικός ξυντιθέντι ου πιστά, επειδάν το θείον τις προσθή τω λόγω, ου πάντη άπιστα φαίνεται».

Δηλαδή:

«Δεν πρέπει κανείς να λεπτολογεί σχετικά με όσα από τα παλιά χρόνια διέσωσαν οι μύθοι για τους θεούς. Γιατί, αυτά που για όποιον επιχειρήσει να τα ερμηνεύσει με τη λογική φαίνονται απίστευτα, αν προσθέσει στη λογική το θεϊκό στοιχείο, δε φαίνονται εντελώς απίστευτα». (Αρριανός,  «Αλεξάνδρου Ανάβασις», V-1,2. Η μετάφραση από το: Αρριανός Φλάβιος ο εκ Νικομηδείας, «Αλεξάνδρου Ανάβασις», τόμ. 2. Βιβλία ΙΙΙ, IV, V, εκδ. Ζήτρος, Αθήνα 2004, σελ. 389.).

 – «Ότι μεν γαρ τα θεία υπέρ ημάς, παντί δήλον· απόχρη δε το κρείττον της δυνάμεως αυτούς σέβειν. Οίοι δ’ εισίν, ούτε ευρείν ράδιον ούτε ζητείν θεμιτόν· ουδέ γαρ δεσποτών φύσιν η πράξιν δούλους δεί ειδέναι, οίς ουδέν πλέον υπηρεσίας προσήκει. Πότε γαρ, ω Αισχίνη, Σωκράτους ακήκοέ τις ουρανίων πέρι λέγοντος η γραμμάς εις επανόρθωσιν παραινούντος μανθάνειν;».

Δηλαδή:

«Είναι φανερό στον καθένα ότι τα θεϊκά πράγματα είναι πάνω από τις δυνατότητες μας· είναι ικανοποιητικό να σέβονται όλοι ό,τι είναι πάνω από τη δύναμη τους. Τι είναι οι θεοί, αυτό ούτε είναι εύκολο να το βρει κάποιος ούτε είναι θεμιτό να το αναζητεί· διότι τη φύση ή τις ενέργειες των κυρίων τους δεν πρέπει να τις ξέρουν οι δούλοι, που δεν έχουν άλλο καθήκον από το να τους υπηρετούν. Διότι πότε, Αισχίνη, έχει ακούσει κάποιος το Σωκράτη να μιλά για τα ουράνια ή να συμβουλεύει να μαθαίνουμε για διόρθωση των γραμμών;»Ξενοφώντος, «Επιστολή Προς Αισχίνην». Πρωτότυπο και μετάφραση στο: Στοβαίος, «Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι», τόμ. #4. Βιβλίον πρώτον (κεφ. l-lx) – Βιβλίον δεύτερον (κεφ. i-vii) (σειρά «Οι Έλληνες» #328), Κάκτος, Αθήνα 1995, σελ. 106.107.

             – «Για άλλους λόγους πάλι, η κοινή γνώμη της Αθήνας δε δέχεται με επιείκεια τα επιστημονικά πειράματα. Οι αστρονόμοι και οι επιστήμονες εμφανίζονται εύκολα ως βλάσφημοι, αφού, σε αυτή την περίπτωση, η βλασφημία συνίσταται στην αποϊεροποίηση του ουρανού και των άστρων, τα οποία λατρεύονται σαν θεότητες. Ο Πρωταγόρας εξορίστηκε, ο Αναξαγόρας οδηγήθηκε στη φυλακή και δεν αποφυλακίστηκε παρά με τη βοήθεια του ίδιου του Περικλή, αλλά έφυγε από την Αθήνα, η οποία δεν ήταν ασφαλώς η πρωτεύουσα της ελευθερίας της σκέψης. Ακόμη και ο Σωκράτης πιστεύει ότι δεν είναι και τόσο χρήσιμο να ερευνά κανείς την τροχιά των άστρων, τις κινήσεις των πλανητών και τα αίτια τους» (Ξενοφώντος, «Επιστολή Προς Αισχίνην». Πρωτότυπο και μετάφραση στο: Στοβαίος, «Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι», τόμ. #4. Βιβλίον πρώτον (κεφ. l-lx) – Βιβλίον δεύτερον (κεφ. i-vii) (σειρά «Οι Έλληνες» #328), Κάκτος, Αθήνα 1995, σελ. 106.107).

             – «Αλλά άκου τι λέει ο Πλάτωνας· «Το δέος, Πρώταρχε, για τα ονόματα των θεών δεν είναι ανθρώπινο […] […] Αυτά λέγονται στον ‘’Φίληβο’’ και παρόμοια στον ‘’Τίμαιο’’· πρέπει άπλα και χωρίς αποδείξεις να πιστεύουμε όσα λένε οι ποιητές για τους θεούς. Τα κείμενα αυτά στα παρέθεσα για να μην παρερμηνεύσεις την πλατωνική διδασκαλία, όπως πολλοί Πλατωνικοί, από το γεγονός ότι ο Σωκράτης έχει στη φύση του την ειρωνία. Στο κείμενο αυτό άλλωστε δεν πρόκειται για το Σωκράτη αλλά είναι ο Τίμαιος που τα λέει αυτά και μόνο ειρωνικός δεν είναι» (Ιουλιανός, «Προς Ηράκλειον κυνικόν», 24: «Αλλά του Πλάτωνος άκουε· «Το δ’ εμόν δέος, ω Πρώταρχε προς τα των θεών ονόματα ουκ έστι ανθρώπινον […] […] ταύτα εν Φιλήβω λέγεται, και τοιαύτα έτερα πάλιν εν Τιμαίω· πιστεύειν γαρ απλώς αξιοί και χωρίς αποδείξεως λεγομένοις όσα υπέρ των θεών φασιν οι ποιηταί. Ταύτα δε παρέθηκα μη ποτέ σοι παράσχη πρόφασιν, ώσπερ οίμαι των Πλατωνικών πολλοίς, ο Σωκράτης είρων ων φύσει την πλατωνικήν ατιμάσαι δόξαν. Εκεί γαρ ουχ ο Σωκράτης, αλλ’ ο Τίμαιος ταύτα λέγει ήκιστα ων είρων)

» 39 ερευνάτε τας γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν· και εκείναί εισιν αι μαρτυρούσαι περί εμού· 40 και ου θέλετε ελθείν προς με ίνα ζωήν έχητε«.

Δηλαδή:

Ερευνάτε τις γραφές, επειδή θεωρείτε ότι έτσι θα βρείτε ζωή, και (πράγματι), αυτές είναι που μαρτυρούν για Εμένα. Αλλά δεν θέλετε να έρθετε προς Εμένα, για να έχετε ζωή«. (Ιωάννης 5/ε: 39-40).

                                                       –  Χαίρειςερευνώμενος                                                                                                                         Διό, Φιλάνθρωπε                                                                                                               Προς τούτο προτρέπεις τον Θωμάν.

                                                                              (Τροπάριο της Κυριακής του Θωμά)               

            – «πίστευε τω θαύματι και μη ερεύνα λογισμοίς το γενόμενον» (Άγιος Θεόδοτος, Αγκύρας, Γ΄ Οικουμ. Σύνοδος, Ομιλία «εις την γένναν του Σωτήρος», PG 77, 1368D).

            – «Ή γνώση είναι κατά φύση και υπέρ φύση […] Κατά φύση λέμε τη γνώση που αποκτά η ψυχή περί της κτίσεως από την έρευνα και την αναζήτηση, μεταχειριζόμενη τα φυσικά μέσα και τις δυνάμεις […] Υπερφυσική όμως είναι η γνώση που έρχεται στο νου πέρα από τη φυσική του μέθοδο και δύναμη […] Αυτή η γνώση δίνεται μόνο από το Θεό, όταν βρει το νου να είναι πολύ καθαρμένος από κάθε υλική προσκόλληση και να κατέχεται από θείο έρωτα» (Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 2ος, εκδ. Δ΄, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 35.).

             – … ΑΛΛΑ ΠΙΣΤΕΥΕ ΕΙΣ ΠΑΤΕΡΑ, ΜΗ ΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ ΔΕ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ

ΠΡΟΣΚΥΝΕΙ ΤΟΝ ΥΙΟΝ, ΜΗ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΝΩΝ ΤΗΝ ΑΥΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ

ΑΝΥΜΝΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, ΜΗ ΕΚΖΗΤΩΝ ΤΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ…» (Αθανάσιος Θεολόγος,Quaestiones ad Antiochum Vol 28 page 600 line 27 – 31).

Από το http://www.oodegr.com/oode/dogma/erevna1.htm

και http://www.oodegr.com/oode/dogma/erevna2.htm