Η διάσωση των Στραντιβάριους

Η Φλορένσια Ραστέλι κατατρόμαξε. Ως έμπειρη μπαρίστα, ποτέ της δεν είχε χύσει ένα φλιτζάνι καφέ, είπε. Ωστόσο, την περασμένη Δευτέρα, καθώς σκούπιζε την μπάρα στο Chiave di Bacco, το καφέ όπου εργάζεται, έσπρωξε ένα ποτήρι, το οποίο έσπασε με πάταγο στο έδαφος. Ολοι οι πελάτες της παρέμειναν ακίνητοι, θυμάται έντρομη η Ραστέλι. «Από όλες τις ημέρες έτυχε να είναι αυτή. Ακόμα και ένας αστυνομικός ήρθε και μου ζήτησε να κάνω ησυχία. Ντράπηκα πολύ».

Οι κάτοικοι της Κρεμόνα είναι σήμερα υπερβολικά ευαίσθητοι στους θορύβους. Η αστυνομία έχει αποκλείσει δρόμους στο πολύβουο κέντρο της πόλης και η κυκλοφορία έχει διοχετευθεί αλλού. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο δήμαρχος της πόλης Τζιανλούκα Γκαλιμπέρτι ικέτευσε τους πολίτες να αποφεύγουν τους ξαφνικούς και περιττούς θορύβους.

Στην Κρεμόνα, αξίζει να σημειωθεί, βρίσκονται τα εργαστήρια κάποιων από τους πιο σημαντικούς κατασκευαστές μουσικών οργάνων, ανάμεσα στα οποία και αυτό του Αντόνιο Στραντιβάρι, που κατά τον 17ο και 18ο αιώνα παρήγαγε κάποια από τα καλύτερα βιολιά και βιολοντσέλα που κατασκευάστηκαν ποτέ. Σήμερα η πόλη της Κρεμόνα εκπονεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ψηφιακής ηχογράφησης των ήχων των οργάνων Στραντιβάριους, όπως, εξάλλου, και αυτών των Αμάτι και Γκουαρνέρι ντε Τζεσού, δύο σπουδαίων κατασκευαστών οργάνων. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επικρατεί σιωπή.

Ενα βιολί, βιόλα ή βιολοντσέλο Στραντιβάριους αποτελεί επιτομή της μηχανικής του ήχου και κανείς δεν κατάφερε να αντιγράψει τον μοναδικό ήχο τους.

Ο Φάουστο Κατσατόρι, έφορος του Μουσείου Βιολιού της Κρεμόνα, το οποίο είναι αφιερωμένο στο μουσικό όργανο και βοηθάει στην προσπάθεια ηχογράφησης, τονίζει ότι κάθε Στραντιβάριους έχει «τη δική του προσωπικότητα». Επισήμανε, ωστόσο, ότι ο μοναδικός ήχος τους αναπόφευκτα θα αλλάξει και μπορεί και να χαθεί μέσα στις επόμενες δεκαετίες. «Είναι μέρος του κύκλου της ζωής τους», εξηγεί ο Κατσατόρι. «Τα συντηρούμε και τα αποκαθιστούμε, αλλά όταν φτάσουν σε μια ηλικία, γίνονται πολύ ευαίσθητα και δεν μπορείς να τα παίξεις. Σαν να πεθαίνουν».

Προκειμένου οι επόμενες γενιές να μη χάσουν τον ήχο αυτόν, τρεις μηχανικοί ήχου δημιουργούν την «Τράπεζα Ηχου Στραντιβάριους», μια βάση δεδομένων που διατηρεί όλους τους τόνους που τέσσερα όργανα, τα οποία επιλέχθηκαν από το Μουσείο Βιολιού, μπορούν να παράγουν. Ενας από αυτούς τους μηχανικούς, ο Ματία Μπερσάνι, τόνισε ότι μπορούν να επεξεργαστούν τους ήχους στη βάση δεδομένων προκειμένου να παραγάγουν νέες ηχογραφήσεις όταν ο ήχος του οργάνου έχει υποστεί φθορά. Οι μουσικοί του μέλλοντος «θα μπορούν να ηχογραφήσουν μια σονάτα με ένα όργανο το οποίο δεν θα λειτουργεί πλέον», προσέθεσε. «Αυτό θα επιτρέψει στα εγγόνια μου να μάθουν πώς ηχούσε ένα Στραντιβάριους», εξηγεί ο Λεονάρντο Τεντέσκι, ένας dj που επινόησε την ιδέα της τράπεζας δεδομένων.

Τριάντα δύο υπερευαίσθητα μικρόφωνα τοποθετήθηκαν στην αίθουσα διαλέξεων του μουσείου και η δουλειά άρχισε. Ομως, οι μηχανικοί ανακάλυψαν ότι οι εξωτερικοί ήχοι στα καλντερίμια γύρω από το μουσείο ήταν μια πραγματική ηχητική κόλαση. Ο δήμαρχος της πόλης αποφάσισε να κλείσει τους δρόμους γύρω από το μουσείο επί πέντε εβδομάδες και ζήτησε από όλους να κάνουν ησυχία.

Πηγή