Για να μη βρεθούμε ξαφνικά πάλι προ εκπλήξεως, όπως βρέθηκε και τότε, εν μέσω εσωτερικών διενέξεων και ΔΙΧΑΣΜΟΥ ο ελληνισμός! Ευχόμαστε να μην διαρραγεί το εσωτερικό μέτωπο, να μην καταφέρουν να μας διχάσουν το επόμενο κρίσιμο διάστημα.
Ακολουθεί κείμενο από το «Γη του Πόντου» του Δημήτρη Ψαθά που συνοπτικά αποδεικνύει τον βρώμικο ρόλο των Συμμάχων, που οδήγησε στην καταστροφή του 1922.
Δεν ήσαν, όμως, μόνο οι Ρώσοι που είχαν ανοίξει τις
αγκάλες στον Κεμάλ. Πρώτοι και καλύτεροι οι Ιταλοί, χωρίς την
έγκριση και κρυφά απ’ το Ανώτατο Συμβούλιο
των Συμμάχων, υπέγραψαν στις 15 Μαρτίου 1920 μονομερή μυστική συμφωνία με τον Κεμάλ κι άδειασαν το Ικόνιο, διευκολύνοντας έτσι την μεταφορά των Κεμαλικών στρατευμάτων κατά των
Ελλήνων. Ακολούθησαν οι Γάλλοι με τις συμφωνίες του Φραγκλέν
Μπουγιόν —20 Οκτωβρίου 1921— που ανάμεσα στ’ άλλα πρόβλεπαν και
τον εφοδιασμό του Κεμάλ με άφθονο και κάθε είδους πολεμικό
υλικό. Κι όσο για την Αγγλία, η πολιτική της ήταν αμφίβολη και
σκοτεινή, με πολλά ωστόσο δείγματα συμπάθειας προς την κυβέρνηση
της Άγκυρας.
«Εάν η πονηρά αλβιών επιτηδείως εκρύπτετο -γράφει ο Ελ. Παυλίδης— η Ιταλία και η Γαλλία σχεδόν αναφανδόν εκηρύχθησαν σύμμαχοι του κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ. Τα εις Κωνσταντινούπολη και το εξωτερικόν τηλεγραφήματά του διεβιβάζοντο δια του εν Ατταλεία αντιπροσώπου της Ιταλίας, ο εν Κωνσταντινουπόλει αρμοστής της Γαλλίας απ’αρχής του κινήματος διετέλει εις καθημερινήν επαφήν και συνεννόησιν μετά του πρώην μεγάλου βεζύρου Ιζέτ Πασά, αντιπροσώπου του Κεμάλ, επέτρεψε δε ίνα η τηλεγραφική αλληλογραφία των εν Κωνσταντινουπόλει συνεργατών του Κεμάλ και αυτού διενεργήται δια του Γαλλικού ασυρμάτου μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Ζουγκουλντάκ».
Γεμάτα απ’ τα πιο επίσημα ντοκουμέντα και τις πληροφορίες για την προδοτική στροφή των Συμμάχων απέναντι στην Ελλάδα είναι όλα τα βιβλία που γράφηκαν γύρω απ’ την
Μικρασιατική εκστρατεία. Όποιες κρύφιες σκέψεις κι επίβουλες κινήσεις παρακολουθούσαν τον ελληνικό στρατό στον απελευθερωτικό του αγώνα —που εξουδετέρωνε, ωστόσο, η παρουσία του Βενιζέλου— βγήκαν ανοιχτά ευθύς μετά την πτώση του και την επαναφορά του Κωνσταντίνου. Πρώτη επίσημη εκδήλωση ήσαν τα γνωστά διαβήματα των τριών πρεσβευτών Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας με τις δυο συμμαχικές διακοινώσεις. Στην πρώτη αναφερόταν ότι το γεγονός της επαναφοράς του Κωνσταντίνου
«…θα εδημιούργει νέαν κατάστασιν, δυσμενή εις τας σχέσεις μεταξύ της Ελλάδος και των
Συμμάχων και εις την περίπτωσιν αυτήν αι τρεις κυβερνήσεις δηλούν ότι επιφυλάσσουν εις αυτάς πλήρη ελευθερίαν δράσεως δια να κανονίσουν την κατάστασιν ταύτην». Και στη δεύτερη τονιζόταν ακόμα πιο ξεκάθαρα: «…Απεφασίσθη όπως εις περίπτωσιν καθ’ ην ο βασιλεύς Κωνσταντίνος επανήρχετο επί του θρόνου της Ελλάδος, η Ελλάς ουδεμίαν θα λάβη οικονομικήν υποστήριξιν εκ μέρους των Συμμάχων, αι δε δύο οικονομικαί επιτροπαί θα λάβουν κατηγορηματικάς επί του θέματος τούτου οδηγίας».
Την κατάσταση που επακολούθησε μας την δίνει ανάγλυφα, ανάμεσα σε τόσους άλλους συγγραφείς, ο Χρήστος Αγγελομμάτης, στο βιβλίο του «Χρονικόν μεγάλης τραγωδίας» απ’όπου μεταφέρω την αδρήν εικόνα:
«Η υποστήριξις προς τους Κεμαλικούς παρείχετο φανερά πλέον και απροκάλυπτος. Ιταλοί
και Γάλλοι συνηγωνίζοντο εις την υπεράσπισιν των Τούρκων, συνήπτων συμφωνίας με τους Κεμαλικούς και εφωδίαζαν αναφανδόν τους Τούρκους. Τα ιταλικά πλοία μετέφερον
Τούρκους αξιωματικούς και στρατιώτας εις τα παράλια της Μικρασίας, καθώς και πολεμικόν υλικόν. Προσήγγιζαν τα πλοία αυτά εις τον λιμένα της Σμύρνης και θρασύτατα οι
Τούρκοι αξιωματικοί παρηκολούθουν την κίνησιν της προκυμαίας από το κατάστρωμα αλλά αι ελληνικαί αρχαί ηδυνάτουν να προβούν εις την σύλληψίν των.
Ήτο τόση η δραστηριότης των γαλλικών και ιταλικών ατμοπλοίων, ώστε η εληνική
κυβέρνησις να κηρύξη εις αφοπλισμόν τα ελληνικά παράλια και να προβαίνη εις νηοψίας.
Αλλά η ιταλική και γαλλική κυβέρνησις ηρνούντο ν’ αναγνωρίσουν το δικαίωμα της νηοψίας εις τα ελληνικά πολεμικά. Όταν δε κάποτε τα ελληνικά πολεμικά συνέλαβον το ιταλικόν «Αμπάζια» και το γαλλικόν «Εσπουάρ» υπήρξεν τόσον έντονος η αντίδρασις των δύο αυτών κυβερνήσεων, ώστε να απολυθούν τα δυο σκάφη και Έλληνες ναύται να επαναφορτώσουν εις τον ναύσταθμον το πολεμικόν υλικόν, το οποίον μετεφέρετο δια τον Κεμαλικόν στρατόν… Δεν ήταν δε μόνον οι Ιταλοί και Γάλλοι και οι λεβαντίνοι υπάλληλοι των Άγγλων,που ενίσχυαν παντοιοτρόπως τους Τούρκους, ήσαν και οι Ρώσοι που έπραττον προθύμως το αυτό. Και εις αποκορύφωσιν της όλης καταστάσεως προσετέθη και η συμφωνία των Γάλλων με τους Τούρκους δια την Κιλικίαν. Δεν έπαυσε μόνον εκεί η μάχη μεταξύ Γάλλων και Κεμαλικών, αλλά οι πρώτοι παρέδιδαν και αυτό ακόμη το πολεμικόν των υλικόν εις τους Τούρκους, με το πρόσχημα της αγοράς του από τους δεύτερους.
Αλλά αξίζει να σημειωθούν και αυτά τα χαρακτηριστικά: Πριν ή ακόμη καταρτισθούν οι όροι της Συνθήκης των Σεβρών τον Απρίλιο του 1920 εις το Σαν Ρέμο, οι Ιταλοί υπέγραψαν (την 15 Μαρτίου 1920) συμφωνίαν με τον Κεμάλ και έσπευσαν έναντι εμπορικών
ανταλλαγμάτων να εκκενώσουν το Ικόνιον και την περιοχήν του και να αποσυρθούν προς
την παραλίαν. Ούτω οι Γάλλοι ευρέθησαν με το αριστερόν των ακάλυπτον, την ώραν κατά
την οποίαν δυσκόλως ακόμη εκρατούντο εις την Κιλικίαν. Κατόπιν τούτου ο Κεμάλ
μετέφερε το στρατηγείον του εις την Νίγδην, όπου ήρχισε αμέσως ν’ ανεφοδιάζεται εις όπλα και πολεμικόν υλικόν από τους Ιταλούς. Με τους Κεμαλικούς θα υπέγραφαν και άλλην συμφωνίαν τον Μάρτιο του 1921, δια της οποίας θ’ ανελάμβανον την υποχρέωσιν να υποστηρίξουν την απόδοσιν της Σμύρνης και της Θράκης εις την Τουρκίαν.
Και οι Γάλλοι μη υστερούντες εις φιλοτουρκικάς εκδηλώσεις και παρά την άνανδρον
σφαγήν των γαλλικών φυλακίων εις την Κιλικίαν και τους μυρίους εξευτελισμούς εις τους
οποίους υπέβαλον οι Τούρκοι τους Γάλλους στρατιώτας, εξύφαναν εν αγνοία των
συμμάχων των Άγγλων δια του Φρανσουά Ζωρζ Πικό και ακολούθως δια του Φραγκλέν Μπουγιόν την ομώνυμον του δευτέρου κατάπτυστον συμφωνίαν της Αγκύρας, της 20ής Οκτωβρίου 1921. Δι’ αυτής εγκατελείπετο η Κιλικία, με όλας τας συνεπείας και εδίδετο δικαίωμα εις τον Λόυδ Τζωρτζ να χαρακτηρίζη και τας διαπραγματεύσεις και τας
συμφωνίας καθαράν προδοσίαν κατά της Αγγλίας, φυσικά όχι και εναντίον της Ελλάδος.
Αλλά και οι Άγγλοι από τον Μάρτιον του 1920 εγκατέλειπον με γοργόν ρυθμόν το
εσωτερικόν της Μικρασίας και αφίνετο μόνη η Ελλάς να μάχεται. Η λογοκρισία ήτο
ανίσχυρος να περιστείλη τας ανθελληνικάς εκδηλώσεις, διότι ο Αρμοστής, δεν εδέχετο την
λήψιν μέτρων. Η Κωνσταντινούπολις είχε καταστή το κέντρον ανεφοδιασμού του
Κεμαλικού στρατού εις άνδρας και υλικόν, μια δε ενέργεια του ελληνικού στόλου εις τον Πόντον — εβομβαρδίσθησαν τα παράλια— αντιμετώπισε αυστηράν συμμαχικήν
αντίδρασιν».
«Εάν η πονηρά αλβιών επιτηδείως εκρύπτετο -γράφει ο Ελ. Παυλίδης— η Ιταλία και η Γαλλία σχεδόν αναφανδόν εκηρύχθησαν σύμμαχοι του κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ. Τα εις Κωνσταντινούπολη και το εξωτερικόν τηλεγραφήματά του διεβιβάζοντο δια του εν Ατταλεία αντιπροσώπου της Ιταλίας, ο εν Κωνσταντινουπόλει αρμοστής της Γαλλίας απ’αρχής του κινήματος διετέλει εις καθημερινήν επαφήν και συνεννόησιν μετά του πρώην μεγάλου βεζύρου Ιζέτ Πασά, αντιπροσώπου του Κεμάλ, επέτρεψε δε ίνα η τηλεγραφική αλληλογραφία των εν Κωνσταντινουπόλει συνεργατών του Κεμάλ και αυτού διενεργήται δια του Γαλλικού ασυρμάτου μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Ζουγκουλντάκ».
Γεμάτα απ’ τα πιο επίσημα ντοκουμέντα και τις πληροφορίες για την προδοτική στροφή των Συμμάχων απέναντι στην Ελλάδα είναι όλα τα βιβλία που γράφηκαν γύρω απ’ την
Μικρασιατική εκστρατεία. Όποιες κρύφιες σκέψεις κι επίβουλες κινήσεις παρακολουθούσαν τον ελληνικό στρατό στον απελευθερωτικό του αγώνα —που εξουδετέρωνε, ωστόσο, η παρουσία του Βενιζέλου— βγήκαν ανοιχτά ευθύς μετά την πτώση του και την επαναφορά του Κωνσταντίνου. Πρώτη επίσημη εκδήλωση ήσαν τα γνωστά διαβήματα των τριών πρεσβευτών Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας με τις δυο συμμαχικές διακοινώσεις. Στην πρώτη αναφερόταν ότι το γεγονός της επαναφοράς του Κωνσταντίνου
«…θα εδημιούργει νέαν κατάστασιν, δυσμενή εις τας σχέσεις μεταξύ της Ελλάδος και των
Συμμάχων και εις την περίπτωσιν αυτήν αι τρεις κυβερνήσεις δηλούν ότι επιφυλάσσουν εις αυτάς πλήρη ελευθερίαν δράσεως δια να κανονίσουν την κατάστασιν ταύτην». Και στη δεύτερη τονιζόταν ακόμα πιο ξεκάθαρα: «…Απεφασίσθη όπως εις περίπτωσιν καθ’ ην ο βασιλεύς Κωνσταντίνος επανήρχετο επί του θρόνου της Ελλάδος, η Ελλάς ουδεμίαν θα λάβη οικονομικήν υποστήριξιν εκ μέρους των Συμμάχων, αι δε δύο οικονομικαί επιτροπαί θα λάβουν κατηγορηματικάς επί του θέματος τούτου οδηγίας».
Την κατάσταση που επακολούθησε μας την δίνει ανάγλυφα, ανάμεσα σε τόσους άλλους συγγραφείς, ο Χρήστος Αγγελομμάτης, στο βιβλίο του «Χρονικόν μεγάλης τραγωδίας» απ’όπου μεταφέρω την αδρήν εικόνα:
«Η υποστήριξις προς τους Κεμαλικούς παρείχετο φανερά πλέον και απροκάλυπτος. Ιταλοί
και Γάλλοι συνηγωνίζοντο εις την υπεράσπισιν των Τούρκων, συνήπτων συμφωνίας με τους Κεμαλικούς και εφωδίαζαν αναφανδόν τους Τούρκους. Τα ιταλικά πλοία μετέφερον
Τούρκους αξιωματικούς και στρατιώτας εις τα παράλια της Μικρασίας, καθώς και πολεμικόν υλικόν. Προσήγγιζαν τα πλοία αυτά εις τον λιμένα της Σμύρνης και θρασύτατα οι
Τούρκοι αξιωματικοί παρηκολούθουν την κίνησιν της προκυμαίας από το κατάστρωμα αλλά αι ελληνικαί αρχαί ηδυνάτουν να προβούν εις την σύλληψίν των.
Ήτο τόση η δραστηριότης των γαλλικών και ιταλικών ατμοπλοίων, ώστε η εληνική
κυβέρνησις να κηρύξη εις αφοπλισμόν τα ελληνικά παράλια και να προβαίνη εις νηοψίας.
Αλλά η ιταλική και γαλλική κυβέρνησις ηρνούντο ν’ αναγνωρίσουν το δικαίωμα της νηοψίας εις τα ελληνικά πολεμικά. Όταν δε κάποτε τα ελληνικά πολεμικά συνέλαβον το ιταλικόν «Αμπάζια» και το γαλλικόν «Εσπουάρ» υπήρξεν τόσον έντονος η αντίδρασις των δύο αυτών κυβερνήσεων, ώστε να απολυθούν τα δυο σκάφη και Έλληνες ναύται να επαναφορτώσουν εις τον ναύσταθμον το πολεμικόν υλικόν, το οποίον μετεφέρετο δια τον Κεμαλικόν στρατόν… Δεν ήταν δε μόνον οι Ιταλοί και Γάλλοι και οι λεβαντίνοι υπάλληλοι των Άγγλων,που ενίσχυαν παντοιοτρόπως τους Τούρκους, ήσαν και οι Ρώσοι που έπραττον προθύμως το αυτό. Και εις αποκορύφωσιν της όλης καταστάσεως προσετέθη και η συμφωνία των Γάλλων με τους Τούρκους δια την Κιλικίαν. Δεν έπαυσε μόνον εκεί η μάχη μεταξύ Γάλλων και Κεμαλικών, αλλά οι πρώτοι παρέδιδαν και αυτό ακόμη το πολεμικόν των υλικόν εις τους Τούρκους, με το πρόσχημα της αγοράς του από τους δεύτερους.
Αλλά αξίζει να σημειωθούν και αυτά τα χαρακτηριστικά: Πριν ή ακόμη καταρτισθούν οι όροι της Συνθήκης των Σεβρών τον Απρίλιο του 1920 εις το Σαν Ρέμο, οι Ιταλοί υπέγραψαν (την 15 Μαρτίου 1920) συμφωνίαν με τον Κεμάλ και έσπευσαν έναντι εμπορικών
ανταλλαγμάτων να εκκενώσουν το Ικόνιον και την περιοχήν του και να αποσυρθούν προς
την παραλίαν. Ούτω οι Γάλλοι ευρέθησαν με το αριστερόν των ακάλυπτον, την ώραν κατά
την οποίαν δυσκόλως ακόμη εκρατούντο εις την Κιλικίαν. Κατόπιν τούτου ο Κεμάλ
μετέφερε το στρατηγείον του εις την Νίγδην, όπου ήρχισε αμέσως ν’ ανεφοδιάζεται εις όπλα και πολεμικόν υλικόν από τους Ιταλούς. Με τους Κεμαλικούς θα υπέγραφαν και άλλην συμφωνίαν τον Μάρτιο του 1921, δια της οποίας θ’ ανελάμβανον την υποχρέωσιν να υποστηρίξουν την απόδοσιν της Σμύρνης και της Θράκης εις την Τουρκίαν.
Και οι Γάλλοι μη υστερούντες εις φιλοτουρκικάς εκδηλώσεις και παρά την άνανδρον
σφαγήν των γαλλικών φυλακίων εις την Κιλικίαν και τους μυρίους εξευτελισμούς εις τους
οποίους υπέβαλον οι Τούρκοι τους Γάλλους στρατιώτας, εξύφαναν εν αγνοία των
συμμάχων των Άγγλων δια του Φρανσουά Ζωρζ Πικό και ακολούθως δια του Φραγκλέν Μπουγιόν την ομώνυμον του δευτέρου κατάπτυστον συμφωνίαν της Αγκύρας, της 20ής Οκτωβρίου 1921. Δι’ αυτής εγκατελείπετο η Κιλικία, με όλας τας συνεπείας και εδίδετο δικαίωμα εις τον Λόυδ Τζωρτζ να χαρακτηρίζη και τας διαπραγματεύσεις και τας
συμφωνίας καθαράν προδοσίαν κατά της Αγγλίας, φυσικά όχι και εναντίον της Ελλάδος.
Αλλά και οι Άγγλοι από τον Μάρτιον του 1920 εγκατέλειπον με γοργόν ρυθμόν το
εσωτερικόν της Μικρασίας και αφίνετο μόνη η Ελλάς να μάχεται. Η λογοκρισία ήτο
ανίσχυρος να περιστείλη τας ανθελληνικάς εκδηλώσεις, διότι ο Αρμοστής, δεν εδέχετο την
λήψιν μέτρων. Η Κωνσταντινούπολις είχε καταστή το κέντρον ανεφοδιασμού του
Κεμαλικού στρατού εις άνδρας και υλικόν, μια δε ενέργεια του ελληνικού στόλου εις τον Πόντον — εβομβαρδίσθησαν τα παράλια— αντιμετώπισε αυστηράν συμμαχικήν
αντίδρασιν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευπρόσδεκτα τα καλοπροαίρετα, ευπρεπή και τεκμηριωμένα σχόλια, γιατί αυτό θεωρώ ελληνικό τρόπο.
Διευκρινίζεται ότι δεν δεσμεύομαι να απαντώ σε όλα τα σχόλια και η παράλειψη απάντησης δεν σημαίνει παραδοχή οποιουδήποτε σχολίου ή άποψης.